Kolonoskopia

Kolonoskopia obejmuje diagnostykę jelita grubego i polega na wprowadzeniu przez odbyt wziernika, zwanego kolonoskopem w celu rejestracji obrazu badanego odcinka. Jest to najdokładniejsze badanie umożliwiające obejrzenie wnętrza jelita grubego, a czasem także końcowego odcinka jelita cienkiego.

Innymi badaniami w pewnym stopniu zastępującymi kolonoskopię jest tomografia komputerowa oraz badanie radiologiczne z wlewem kontrastu do światła jelita grubego. Badania te nie pozwalają na precyzyjną i dokładną ocenę jelita grubego, na pobranie materiału do badania histopatologicznego, nie pozwalają też na wykonanie zabiegów endoskopowych. Są one badaniami w wybranych sytuacjach jedynie uzupełniającymi i nie mogą w pełni zastąpić kolonoskopii.

Wskazania do badania:

• profilaktycznie po 50 r. ż. w kierunku wykrycia raka jelita grubego,
• nieswoiste zapalenie jelit,
• widoczna krew w kale,
• wykryty polip jelit,
• zaparcia i biegunki,
• choroby zapalne jelit oraz niedobór żelaza.

Na czym polega kolonoskopia

W trakcie kolonoskopii często pobierany jest wycinek śluzówki do analizy histopatologicznej oraz przeprowadzenia endoskopii: przed badaniem jelito musi zostać dokładnie oczyszczone za pomocą odpowiedniej diety i jednego z przeznaczonych do tego preparatów przeczyszczających (szczegóły w osobnej instrukcji). W przypadku nieodpowiedniego przygotowania jelita, kolonoskopia może być mało dokładna (co często wymaga ponownego badania), a także nieść większe ryzyko powikłań.

Przebieg badania

• W trakcie badania pacjent leży na boku lub plecach – pozycja może być zmieniana w celu lepszego uwidocznienia jelita. Badanie polega na wprowadzeniu przez odbyt giętkiego endoskopu, a następnie oglądaniu poszczególnych odcinków jelita grubego. Aby uzyskać dobrą widoczność, do jelita pompowane jest powietrze powodujące jego rozciągnięcie, co może wywoływać uczucie rozpierania, wzdęcia, a nawet ból. Może też wystąpić ból wywołany uciskiem aparatu na ścianę jelita i jego rozciąganiem – należy o tym informować lekarza badającego. W trakcie badania nie należy wstrzymywać się przed oddawaniem gazów. Utrzymywanie się bólu pomimo czynności zmierzających do jego ustąpienia może być wskazaniem do przerwania badania. Może być ono wówczas powtórzone w znieczuleniu ogólnym, po ponownym przygotowaniu, w późniejszym terminie.
• Jeżeli w trakcie kolonoskopii lekarz zauważa nieprawidłowość, często pobiera wycinki do badania histopatologicznego, aby dokładniej określić charakter zmiany. Wycinki pobierane są specjalnymi kleszczykami, ich pobranie jest niebolesne. Ze względu na konieczność usuwania napotkanych w czasie badania polipów (z których część zaliczana jest do stanów przednowotworowych) każda kolonoskopia jest badaniem potencjalnie zabiegowym, bardzo rzadko ma z założenia charakter wyłącznie diagnostyczny. Powyższe procedury mogą wiązać się z dodatkowymi kosztami, szczegółowych informacji na ten temat udzielą Państwu pracownicy rejestracji.
• Możliwe jest wykonanie badania w znieczuleniu ogólnym (tzw. narkozie) po wcześniejszej konsultacji anestezjologicznej. Takie badanie można umówić bezpośrednio w placówce.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA

Jednym z podstawowych warunków prawidłowego wykonania badania jest właściwe przygotowanie się pacjenta. Brak prawidłowego przygotowania może skutkować odstąpieniem od wykonania badania.

Na 5 dni przed badaniem:

• nie spożywać: pieczywa z ziarnami ani warzyw i owoców zawierających pestki i nasiona (w tym także pomidory, kiwi, truskawki, maliny, mak itp.)
• w dniu poprzedzającym badanie należy zastosować dietę ubogoresztkową bez surowych owoców i warzyw oraz napojów gazowanych.
• do diety ubogoresztkowej zaliczamy: obrane i pozbawione pestek owoce (np. jabłka), gotowane warzywa (np. marchew), sery, mięso, ryby i białe pieczywo. Zaś produkty zakazane to: pełnoziarniste pieczywo, brązowy ryż, musli, siemię lniane, mak, grzyby, a także owoce pestkowe (kiwi, truskawki itp.).
• można spożywać kisiel, budyń, serki homogenizowane bez dodatków. Nie spożywać żadnych pokarmów stałych.
• nie stosować środka przeczyszczającego.

Na 3 dni przed badaniem:

• nie spożywać: żadnych owoców i warzyw, nawet miksowanych,
• nie stosować środka przeczyszczającego.

Na 2 dni przed badaniem:

• nie spożywać: tłustych wędlin i mięsa czerwonego, kapusty, fasoli, grochu, napojów gazowanych, przecierów owocowych,
• dopuszczalne: ryż, kasze, makarony, białe gotowane mięso, gotowane ryby, pieczywo bez ziaren,
• zalecane: dieta półpłynna, kisiele, kleiki, jajka, twarogi,
• nie stosować środka przeczyszczającego.

Dzień badania:

• nie spożywać żadnych pokarmów,
• normalną reakcją na lek powinno być wypróżnienie, pod koniec treścią płynną. Wypróżnienia prawie czystą wodą oznaczają dobre przygotowanie do badania.
• kobiety ciężarne i matki karmiące piersią powinny skonsultować z lekarzem sposób przygotowania do badania.
• prosimy o przyniesienie i pokazanie lekarzowi przed badaniem posiadanej dokumentacji medycznej np. kart wypisowych z leczenia szpitalnego, opisów poprzednio wykonanych badań endoskopowych,
• pacjenci powinni dokładnie znać nazwy i dawki przyjmowanych leków lub posiadać ich spis. Wskazane może być zabranie ze sobą tych leków,
• prosimy nie zakładać żadnej biżuterii. Osoby wymagające okularów do czytania proszone są o ich zabranie.

INSTRUKCJA PRZYGOTOWANIA DO BADANIA KOLONOSKOPII
(przy użyciu preparatu Fortrans dokładna instrukcja zamieszczona w ulotce leku) prosimy o przygotowanie się w następujący sposób :

• każdą z 4 saszetek rozpuścić w 1 litrze wody (1 saszetka na 1 litr wody) i powoli wypić w ciągu 4 h, pomiędzy 18.00 – 22.00). Jednoczasowo należy wypić dodatkowo
  około 1,5 litra czystej wody.

Informacja dla Pacjentów przyjmujących leki:

• Pacjenci chorujący na choroby przewlekłe wymagające stałego regularnego przyjmowania leków (np. choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, astma, POCHP, padaczka oraz inne choroby neurologiczne i psychiatryczne) w dniu badania powinny zażyć poranną dawkę leku i popić niewielką ilością (1/2 szklanki) wody.
• Doustne leki przeciwcukrzycowe – pominąć dawkę wieczorną w dniu poprzedzającym oraz dawkę poranną w dniu badania. Pacjenci chorujący na cukrzycę leczoną insuliną powinny skonsultować z lekarzem sposób przygotowania do badania.
• Leki przeciwkrzepliwe – odstawić 5 dni przed planowanym badaniem – koniecznie uzgodnić to z lekarzem kierującym na badanie, zapytać o leczenie zastępcze!
• Nowe leki przeciwkrzepliwe – odstawić 24 godziny przed planowanym badaniem – koniecznie uzgodnić to z lekarzem kierującym na badanie, nie potrzeba leczenia zastępczego. Uwaga – w przypadku niewydolności nerek może istnieć konieczność odstawienia leku wcześniej (w zależności od wartości klirensu kreatyniny GFR).
• Preparaty aspiryny nie wymagają odstawiania.
• Pozostałe leki przeciwpłytkowe – wskazane jest odstawienie 5 dni przed planowanym badaniem, jeśli nie ma przeciwwskazań – konieczne ustalenie z lekarzem kierującym na badanie.
• Preparaty żelaza – odstawić koniecznie 7 dni przed planowanym badaniem.
• Wszelkie stosowane suplementy diety należy odstawić 5 dni przed badaniem.
• W czasie przygotowania do badania pacjenci z cukrzycą lub nadciśnieniem tętniczym obowiązani są do zwiększonej kontroli glikemii I ciśnienia tętniczego.

Możliwe powikłania:

• Kolonoskopia jest badaniem bezpiecznym. W rękach doświadczonego endoskopisty komplikacje są rzadkie, jednak ze względu na inwazyjny charakter badania mogą wystąpić. Średnie ryzyko wystąpienia powikłań szacowane jest na 0,3% (1 powikłanie na około 330 badań).
  Ryzyko zwiększa się u osób starszych, u pacjentów z zaawansowanymi zmianami zapalnymi w jelicie, uchyłkami jelita, chorobą nowotworową jelita, po operacjach na jamie brzusznej (zwłaszcza ginekologicznych) oraz u osób, u których wykonuje się jednoczasowo zabiegi endoskopowe w jelicie grubym, np. polipektomię.
• Najczęstszym i najgroźniejszym powikłaniem jest krwawienie (np. po usunięciu polipa) – zazwyczaj nie wymaga leczenia operacyjnego; przedziurawienie (perforacja) jelita – wymaga na ogół leczenia operacyjnego. Inne powikłania (np. zakażenie, nieprawidłowa reakcja na stosowane leki, powikłania sercowo – naczyniowe, np. zaburzenia rytmu serca, zawał serca, zgon) zdarzają się niezwykle rzadko.

Zalecenia po badania:

• Czas trwania badania jest indywidualny i wynosi zazwyczaj około 20-30 minut.
• Po badaniu mogą być odczuwalne wzdęcie i – u niektórych pacjentów – ból. Dolegliwości te mijają zazwyczaj po oddaniu gazów.
• Po badaniu i ustąpieniu ewentualnych dolegliwości można zjeść posiłek i powrócić do normalnej aktywności życiowej
• Prosimy o pozostanie w pracowni endoskopowej ok. 30 minut po badaniu
• Po znieczuleniu ogólnym pacjent pozostaje pod obserwacją w czasie ustalonym przez lekarza anestezjologa, istnieje konieczność zapewnienia opieki osoby dorosłej na okres powrotu do domu.

Konsekwencje niedostatecznego przygotowania jelita do badania:

Na stopień przygotowania jelita do badania macie Państwo istotny wpływ – dlatego prosimy o wnikliwe zapoznanie się z w/w informacjami i o dokładne zastosowanie się do zaleceń. Stopień przygotowania do kolonoskopii oceniany jest w specjalnie do tego przeznaczonej skali.

Niedostateczne przygotowanie jelita do badania:

•  zmniejsza jego wartość diagnostyczną
• zwiększa ryzyko powikłań
• wydłuża czas badania
• zmniejsza komfort – zarówno Pacjenta jak i lekarza

Zapraszamy do kontaktu:
Ursynowskie Centrum Zabiegowe
ul. Kajakowa 12
02-838 Warszawa
tel. 22 33 44 644